8. Σε περίπτωση όπου υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη ιατρικής επέμβασης, για να αποτραπεί κίνδυνος ζωής ή υγείας του τέκνου και οι γονείς του παιδιού δεν συναινούν για την εν λόγω ιατρική επέμβαση, τι μπορεί να κάνει ο γιατρός;

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1534 του Αστικού Κώδικα "σε περίπτωση όπου υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη ιατρικής επέμβασης, για να αποτραπεί κίνδυνος  ζωής ή υγείας του τέκνου, ο εισαγγελέας πρωτοδικών μπορεί, αν αρνούνται οι γονείς, να δώσει αυτός αμέσως την απαιτούμενη άδεια, ύστερα από αίτηση του  αρμόδιου για τη θεραπεία γιατρού ή του διευθυντή της κλινικής όπου νοσηλεύεται το τέκνο ή οποιουδήποτε άλλου αρμόδιου υγειονομικού οργάνου". Η προβλεπόμενη από τη διάταξη αυτή άδεια του εισαγγελέα πρωτοδικών αναπληρώνει την (λόγω αρνήσεως ελλείπουσα) συναίνεση των ασκούντων τη γονική μέριμνα γονέων. Όταν, δηλαδή, στο πλαίσιο της επιμέλειας του προσώπου του τέκνου, οι γονείς συνειδητά αρνούνται να  συναινέσουν, η άδεια του εισαγγελέα πρωτοδικών μπορεί να υποκαταστήσει τη γονική συναίνεση. Ο νέος Κώδικας Ιατρτκής Δεοντολογίας (ν. 3418/ 2005), που τέθηκε σε ισχύ στις 28.11.2005, ρυθμίζει το ζήτημα της συναίνεσης του ενημερωμένου ασθενούς ορίζοντας κατ` αρχήν ότι (άρθρο 12 § 1 ΚΙΔ) ο γιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί στην εκτέλεση οποιασδήποτε ιατρικής πράξης χωρίς την προηγούμενη συναίνεση του ασθενούς. Όμως, στο ίδιο άρθρο του ΚΙΔ προβλέπονται και εξαιρέσεις, ειδικότερα δε, αναφορικά με ανήλικο ασθενή, ορίζεται ότι (άρθρο  12 § 3 στοιχ. γ ΚΙΔ) "κατ` εξαίρεση δεν απαιτείται συναίνεση ... γ) αν οι γονείς ανήλικου ασθενούς ... αρνούνται να δώσουν την αναγκαία συναίνεση και  υπάρχει ανάγκη άμεσης παρέμβασης, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος για τη ζωή ή την υγεία του ασθενούς". Συνεπώς, υπό τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις (κίνδυνος για τη ζωή ή την υγεία ανηλίκου τέκνου, ανάγκη άμεσης ιατρικής παρέμβασης, άρνηση των γονέων να συναινέσουν) δεν απαιτείται πλέον να απευθυνθεί ο αρμόδιος γιατρός στον εισαγγελέα πρωτοδικών για να δοθεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 1534 ΑΚ εισαγγελική άδεια. Η διάταξη αυτή του Αστικού Κώδικα πρέπει να θεωρείται πλέον σιωπηρά καταργηθείσα, αφού ο νέος Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας ρητά μεν κατήργησε μόνον το β.δ. 25.5/6.7.1955 (δηλαδή τον προϊσχύσαντα "Κανονισμό Ιατρικής Δεοντολογίας"), αλλά η διαφορετική ρύθμιση του ίδιου θέματος με μεταγενέστερη διάταξη σημαίνει εφαρμογή της γενικής αρχής "lex posterior derogat priori" (πρβλ. αρθρ. 2 ΑΚ), δηλαδή, στην προκειμένη περίπτωση, υπερίσχυση του άρθρου 12 § 3 στοιχ. γ ΚΙΔ έναντι του άρθρου 1534 ΑΚ (βλ. ΑΠ 588/1969, ΝοΒ 18. 314) Συνεπώς,  ο σύγχρονος νομοθέτης δείχνει εμπιστοσύνη στην επιστημονική γνώση, κρίση και συνείδηση του θεράποντος γιατρού και εξαρτά από τη δική του απόφαση και μόνον την πραγματοποίηση της κατεπείγουσας ιατρικής επέμβασης στον ανήλικο ασθενή, όταν οι γονείς του αρνούνται τη συναίνεση παρά την ύπαρξη κινδύνου για τη ζωή ή την υγεία του τέκνου τους.

Επιμέλεια: Ηλέκτρα Κουτσούκου, Δικηγόρος

Παρακαλώ συμπληρώστε τη φόρμα για παρατηρήσεις - υποδείξεις: